Δε ξέρω για εσάς, αλλά εγώ από μικρή ήμουν βιβλιοφάγος. Αγαπούσα να πηγαίνω στα βιβλιοπωλεία και στις εκθέσεις βιβλίου, να κάθομαι με τις ώρες να χαζεύω και να χαλάω όλο μου το χαρτζιλίκι. Επιπλέον, στο σπίτι μέσα από το σχολικά βιβλία (την ώρα που υποτίθεται διάβαζα), πάντα υπήρχε ένα εφηβικό βιβλίο που με συντρόφευε.
Αγαπημένο βιβλίο ήταν ο Μυστικός Κήπος της Burnett F.H. Σε αυτό το μυθιστόρημα, ένα αντιπαθητικό και δύσκολο κορίτσι, μένει ορφανό στα εννιά της χρόνια και αναγκάζεται να μείνει στο αρχοντικό του παράξενου θείου της, στη βόρεια Αγγλία. Εκεί, μαθαίνει για ένα μυστικό κήπο, που μένει κλειδωμένος από τότε που πέθανε η γυναίκα του θείου της. Παρέα με άλλα δύο παιδιά αποφασίζουν να βρουν το μυστικό κήπο και να τον ξαναζωντανέψουν.
Αυτά τα χρόνια που δουλεύω με το σώμα, την ώρα των συνεδριών που ανοίγουν οι καρδιές, το σώμα αποκαλύπτει τα μυστικά του και ψάχνει να βρει το δρόμο της επιστροφής στην υγεία και την ομορφιά, μου έρχεται συχνά στο μυαλό αυτό το βιβλίο.
Το σώμα, πράγματι, μοιάζει με ένα κήπο γεμάτο υποσχέσεις… Ένα κήπο, που περιμένει να βρεθεί το μυστικό του και να αποκαλυφθεί, καθώς διαθέτει ένα τεράστιο δυναμικό.
Το σώμα έχει τη δική του λογική. Έχει τους λόγους του να σκληραίνει, να συσπάται, να παραμορφώνεται (Τερέζ Μπερτερά).
Οι λόγοι που κρύβονται συνήθως πίσω από τις μυϊκές ακαμψίες και πόνους βρίσκονται κρυμμένοι σε άλλα σημεία του σώματος από αυτά που εμφανίζονται. Έχουν κίνητρα κρυφά και πρέπει να ακολουθήσεις τη διαδρομή τους ανάποδα για να τα ανακαλύψεις.
Ο Φιλίπ Ντρανσάρτ, Γάλλος ομοιοπαθητικός γιατρός, θεωρεί ότι: ''Ο πόνος στο σωματικό επίπεδο είναι ο αντικατοπτρισμός ενός προσωπικού πόνου που δεν έχει βρει άλλο τρόπο να εκφραστεί. Συχνά, για να μη μας κατακλύσει αυτός ο πόνος, προστατεύουμε τη συνείδησή μας διοχετεύοντας τον σε ένα μέρος του σώματός μας.'' Και έτσι, δημιουργούμε κινήσεις και στάσεις στο σώμα μας που μας προστατεύουν από αυτό τον πόνο, στο τέλος ξεχνάμε συνειδητά ότι υποφέρουμε από αυτόν και μένει μόνο μια αίσθηση βάρους, κούρασης και ακαμψίας.
Δεν είναι πάντα εύκολο να κοιτάξουμε πως είμαστε στην πραγματικότητα. Συνήθως ασχολούμαστε με την εξωτερική μας εμφάνιση και δε δίνουμε σημασία σε αυτό που έχει στην πραγματικότητα σημασία, παρά μόνο αν πονέσει ή αν χρειαστεί βελτίωση στην επίδοσή του.
''Αν διακρίνετε μια φορά αυτό που υπάρχει πίσω από τον καθρέπτη, δε μπορείτε ξανά πλέον να κάνετε σαν να μην είδατε τίποτα''*
΄΄Ο πόνος του σώματός μας, τα ατυχήματα, οι επεμβάσεις, οι ασθένειες καθρεφτίζονται στο ψυχισμό μας, αφήνοντας σημάδια στη ψυχή. Αντιστρόφως, όλα όσα συμβαίνουν στη ζωή μας εγγράφονται μέσα στο σώμα μας. Μικρά και μεγάλα συναισθηματικά σοκ, πένθος, χωρισμοί, εγκατάλειψη, αφήνουν σημάδι στους μύες και στη σάρκα μας…. Πίσω από τις ακαμψίες και τις συσπάσεις μας κρύβεται σχεδόν πάντα αυτός ο παλιός πόνος.'' *
Θα σας πω ένα παράδειγμα από την κλινική πράξη, από μια αγαπημένη μου θεραπευόμενη. Με κάλεσε μια μέρα πριν αρκετά χρόνια γιατί πονούσε ο δεξιός της ώμος πολύ καιρό και είχε δοκιμάσει αρκετές θεραπείες, χωρίς ιδιαίτερο αποτέλεσμα. Ο πόνος υποχωρούσε αλλά επανερχόταν μόλις σταματούσε τον κύκλο των θεραπειών που πραγματοποιούσε.
Δουλέψαμε αρκετούς μήνες όλο το σώμα, προσπαθώντας να λύσουμε τις μπλοκαρισμένες περιοχές, να επαναφέρουμε το σώμα στον άξονά του και να αφήσουμε τα υγρά τους σώματος να κυλάνε απρόσκοπτα σε όλο το σώμα. Ο πόνος στο δεξί ώμο, όπως ήταν αναμενόμενο από μια θεραπεία με το νευρικό σύστημα, υποχωρούσε, επανερχόταν, άλλαζε μορφή, κατεύθυνση. Το συναρπαστικό είναι ότι κατά τη διάρκεια των συνεδριών, εμφανίζονταν πόνοι στη κοιλιά, στη λεκάνη. Σε περιοχές που δεν εξηγείται ανατομικά η σύνδεσή τους με τον ώμο. Και τελικά, ο πόνος κατέληξε να μεταφερθεί στον αριστερό ώμο και να παραμείνει εκεί για ένα διάστημα. Έως ότου, εξαφανίστηκε. Έτσι απλά. Όπως είχε δημιουργηθεί.
Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι σύμφωνα με τον Ντρανσάρτ και τη ψυχοσωματική προσέγγισή του, οι ώμοι είναι η βάση της δράσης, η επιθυμία να χειριστούμε κάτι. Ο πόνος στους ώμους μπορεί να εκφράζει τη δυσκολία να αναλάβουμε δράση λόγω ύπαρξης εμποδίων πέρα από εμάς, λόγω έλλειψης υποστήριξης ή μέσων ή λόγω υπερβολικού φορτίου. Θέλουμε να δράσουμε αλλά νιώθουμε μπλοκαρισμένοι. Τις περισσότερες φορές, οι πόνοι στους ώμους συνοδεύονται με μπλοκάρισμα του αυχένα και των μυών γύρω από αυτούς.
''Οι μύες των ματιών μας, των σαγονιών μας, του διαφράγματός μας, του φύλου μας, των ποδιών μας, των πελμάτων μας, έχουν αντιδράσει σε όλα τα γεγονότα της ζωής μας, ακόμα και σε αυτά που έχουμε ξεχάσει. Κυρίως σε αυτά που έχουμε προ καιρού ξεχάσει.''*
Πάντα σχεδόν υπάρχει το ίδιο σύστημα άμυνας: μύες που σκληραίνουν για να μην αφήσουν το συναίσθημα, τον πόνο, τις αισθήσεις να κυριαρχήσουν στο άτομο που δε μπορεί να τα διαχειριστεί. Και έτσι το σώμα αποδιοργανώνεται γιατί κάποια μέρη του γίνονται άκαμπτα ενώ κάποια άλλα υπερ-λειτουργούν για να τα αντικαταστήσουν.
Ο ρόλος μου ως φυσική θεραπεύτρια, φυσικά, δεν είναι να αναλύω και να επεξηγώ τις συμπεριφορές και τις ψυχικές αιτίες των σωματικών θεμάτων που προκύπτουν. Αυτό έγκειται στην ωριμότητα και την χρονική ετοιμότητα του θεραπευόμενου να μπορέσει να ερμηνεύσει και να εξηγήσει τα πως και τα γιατί. Και φυσικά να αναλάβει την ευθύνη και την απόφαση να λύσει ή όχι, τα θέματα που έχουν προκύψει και να απελευθερώσει το δυναμικό που κρύβει μέσα του.
Μέσω του πόνου και της δυσκαμψίας μας, μιλάμε στον εαυτό μας. Το σώμα μας εκφράζει τα συναισθήματά μας. Ο ίδιος γιατρός, αναφέρει ότι ‘’το να καταλάβουμε τι θέλουμε να εκφράσουμε μέσα από την ασθένεια μας αποτελεί το πρώτο βήμα για τη θεραπεία.’’
Και πως μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Αλλάζοντας πρώτα το τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το σώμα μας. Όπως λέει και η Τερέζ Μπερτερά, στο βιβλίο της ‘’Η δική μου Αντιγυμναστική’’:
‘Στην αρχή, κοιτάμε το σώμα χωρίς να θέλουμε να αλλάξουμε τίποτα: Δεχόμαστε τους βάτους και τις τσουκνίδες, τα χαλίκια, τα βλαβερά έντομα, τις ανομοιομορφίες, τις πολύ σκιερές ή τις πολύ άνυδρες ζώνες. Ναι, αυτό δεν είναι εύκολο. Είναι σίγουρα πιο δύσκολο από το να του ρίξουμε βιαστικά φυτοφάρμακα ή χημικά λιπάσματα. Αλλά πρέπει να γνωρίζουμε ότι το σώμα μας είναι ένα οικοσύστημα που χρήζει σεβασμού και προφύλαξης. Εάν του επιτιθέμεθα, εκδικείται ή μαραζώνει. Επομένως, παρατηρούμε και προσπαθούμε να καταλάβουμε. Ή καλύτερα να νιώσουμε’’.*
Είναι υπέροχο ότι είμαστε ζωντανοί και το σώμα μας, ανεξάρτητα με την κατάσταση που βρίσκεται, μπορεί σε κάθε ηλικία να προσαρμοστεί και να θεραπευτεί. Δεν είναι ποτέ αργά! Αρκεί να κάνουμε την αρχή.
Τι λέτε; Θα βρούμε το μυστικό κήπο και θα τον ζωντανέψουμε;
(*Αποσπάσματα από το βιβλίο ''Η δική μου Αντιγυμναστική'')